یاد خدا رکن اصلی مبارزه با طاغوت و تبلیغ دین

بسم الله الرحمن الرحیم

 وَ لَا تَنِیَا فىِ ذِکْرِى(طه/42)

ترجمه آیه: و در یادکردنِ من سستى مکنید.

1.       کلمه" تنیا" از" ونى" به معناى فتور و سستى است و از لوازم آن تنبلی، نرمی، ناتوانی و سهل انگاری است. سستی مانع هرگونه برنامه ریزی، تصمیم و عمل است و نمی گذارد شخص به هیچ هدف و مقصودی برسد در  حالی که هرکس سعادت و برتری بخواهد باید تلاش کند و خود را به زحمت بیاندازد.

2.     منظور از ذکر و یاد خدا دو امر می تواند باشد یکی تبلیغ دین و رساندن پیام خداوند به مخاطبان و گاه منظور همان ذکر خداست که باعث تربیت نفس انسان مى‏شود تا بتواند سختیهاى رسالت را تحمل کند، زیرا اجراى امر نبوت با مشکلات بسیار توأم است و گذشتن از این مشکلات جز با یاد و ذکر خدا میسر نیست، زیرا یاد خدا سبب آرامش دل مى‏شود و اراده را استوار مى‏نماید.

3.     از نظر علامه طباطبایی مناسب‏تر به سیاق آیه معنی اول ذکر است یعنی دعوت به ایمان به خداى تعالى و سستى نکردن و کوتاهى ننمودن در رسانیدن پیغام خدا و امر و نهی خدا به مردم و دعوت مردمان به پرستش و ستایش او. صاحب مجمع البیان به استناد کلام ابن عباس و سدی و محمد بن کعب همین معنی را برای ذکر انتخاب کرده است. و ابن کثیر از مفسران اهل سنت به استناد کلام ابن عباس معنی دوم را پسندیده است. البته در جمله نقل شده از ابن عباس واژه رسالت وجود ندارد و بعدا به نقل از علی بن ابی طلحه به آن اضافه شده است."ابن عباس گوید: یعنى در اداى رسالتم سستى نکنید. سدى گوید: یعنى در فرمان من سستى نکنید. محمد بن کعب گوید: یعنى ترس از فرعون باعث نشود که در انجام دستورات من کوتاهى کنید."

4.     مفسرین معنی دوم ذکر را نیز در این آیه محتمل دانسته اند. یعنی خداوند به حضرت موسی فرموده است: در یاد من سستی نکنید یعنى‏ هر جا که می روید مرا فراموش نکنید و در اطاعت و عبادت من ثابت قدم باشید. چرا که سستى و ترک قاطعیت، تمام زحمات شما را بر باد خواهد داد، محکم بایستید و از هیچ حادثه‏اى نهراسید، و در برابر هیچ قدرتى، سست نشوید.

5.     پس مبلغ دین باید مصمم و نفوذناپذیر باشد و این با یاد خدا و مداومت بر آن حاصل می شود. دوری از یاد خدا یعنی توجه به دنیا و شهوات و وسوسه های نفسانی و شیطانی و آن باعث می شود انسان مرعوب کاخ و قدرت و هیبت طاغوت شود.