فقط از انسان های پرهیزگار در امان هستیم

بسم الله الرحمن الرحیم

قَالَتْ إِنّی أَعُوذُ بِالرَّحْمَانِ مِنکَ إِن کُنتَ تَقِیًّا (مریم/18)

[مریم‏] گفت: اگر پرهیزگارى، من از تو به خداى رحمان پناه مى‏برم.

1.       این آیه مربوط به قصه حضرت مریم است. بعد از ذکر قصه حضرت یحیی، خداوند در این سوره قصه حضرت مریم را آغاز می کند. این قصه در قرآن در دو قسمت نقل شده است قسمت اول مربوط به تولد خود حضرت مریم است که در سوره آل عمران آمده است و قسمت دوم مربوط به تولد حضرت عیسی (ع) است که در این سوره ذکر شده است. مواجهه حضرت مریم با جبرئیل فرشته الهی که ماموریتی از سوی خداوند دارد بسیار آموزنده است. مریم (ع) که به نیت خلوت که برخی مفسران علت آن را انجام غسل و برخی راز و نیاز با خداوند ذکر کرده اند یکدفعه شاهد حضور مردی در آن خلوتگاه می شود او خیال مى‏کرد که وى بشرى است که به قصد سوء به آنجا آمده و لذا خود را به پناه رحمان می سپارد تا رحمت عامه الهى را که هدف نهایى بندگانی است که از دنیا هیچ امیدی ندارند متوجه خود سازد. لذا  در مواجهه با جبرئیل که در قیافه مردی خوش چهره و خوش اندام که قرآن از او با تعبیر بشرا سویّا یاد می کند آمده است خطاب به آن مرد می گوید من به خداوند رحمن پناه می برم اگر تو پرهیزگار هستی ولی با این حال می داند که اگر انسان تقوی نداشته باشد از خدا هم نخواهد ترسید و در نتیجه او در امان نخواهد بود.

2.       رعایت اخلاق نیاز مند انگیزه درونی یا بیرونی است یکی از نکاتی که اخلاق اسلامی را از اخلاق غیر اسلامی جدا می کند همین نکته است. سوال این است ما چرا باید دروغ نگوییم و یا اگر شرایطی پیش آمد از تجاوز به حدود و حقوق دیگران خود داری کنیم؟ چرا باید به عهدمان وفادار باشیم؟ اولین پاسخی که می توان داد این است که: چون انسان هستیم. یکی از دلایل رعایت اخلاق فطرت و یا همان وجدان بشر است. انسان فطرتا از عبور از خطوط قرمز و دریدن پرده های عصمت عدم رعایت چارچوب ها متنفر است و از رعایت حدود و حقوق دیگران خوشش می آید چون خداوند چنین به او الهام نموده است( فالهمها فجورها و تقواها). ولی فطرت تحت تاثیر گناه آلوده می شود و قدرت تشخیص خود را کم کم از دست می دهد و انسان آلوده به گناه نمی تواند بد را از خوب تشخیص دهد و گاه اراده رعایت آن را ندارد. ترس از خدا و قیامت نیز انسان را از ارتکاب گناه باز می دارد انسان به هر اندازه ای که معرفتش نسبت به صفات خداوند و قیامت بیشتر می شود و نیز هر اندازه که عبادتش نسبت به خداوند بیشتر می شود ترسش از خداوند و قیامت بیشتر می شود و در نتیجه انگیزه بیشتری برای رعایت اخلاق در جامعه پیدا می کند. این ترس را هم تقوی می گویند.